top of page

ZARYS HISTORYCZNY SZKOŁY

wrobel.jpg

Początki Polskiej Szkoły na Ealingu

Po zakończeniu drugiej wojny światowej emigranci polityczni zakładali instytucje i organizacje służące intelektualnym, wychowawczym i kulturalnym potrzebom uchodźczego społeczeństwa w Wielkiej Brytanii. W 1950 roku z inicjatywy księdza prałata Adama Wróbla rodacy osiedlający się w Londynie na Ealingu utworzyli polską parafię, a następnie Szkołę Przedmiotów Ojczystych na Ealingu. Szkołę umieszczono w domu parafialnym „Homefield Social Club” w opactwie Ojców Benedyktynów na St. Stephen’s Avenue. W tym czasie najważniejsze było utrzymanie polskości i zapewnienie dzieciom i młodzieży podstaw języka polskiego w czytaniu, mowie, piśmie oraz przekazanie prawdziwych faktów o polskiej historii i geografii. Początki szkoły były skromne. W szkole uczyło się 19 uczniów w jednej klasie. Zajęcia prowadziła Janina Chwalibogowska, a ksiądz Wróbel został pierwszym kierownikiem.


W 1951 roku ksiądz Wróbel odszedł z Ealingu, a nowym proboszczem i kierownikiem szkoły został ksiądz kanonik Henryk Kornacki. Energicznie przystąpił on do pracy w parafii i w szkole, a jesienią 1951 roku uzyskał pomoc od Zgromadzenia Sióstr Zmartwychwstanek, z którego do grona pedagogicznego dołączyła Siostra Katarzyna i objęła nauczanie religii. Fundusze na prowadzenie szkoły pochodziły z wielu źródeł, a między innymi od rodziców uczniów, z Towarzystwa 2 Korpusu, ze zbiórek parafialnych i ze Związku Nauczycielstwa Polskiego na Obczyźnie. W tym roku z ramienia rodziców szkołą zajmowali się Janusz Juhre i Henryk Archutowski mając pod swoją opieką trzydzieścioro dzieci w dwóch klasach.


W 1952 roku uzyskano od nowo powstałej Polskiej Macierzy Szkolnej program edukacji, który został podstawą do planowania programu nauczania. Prawidłowe funkcjonowanie szkoły wymagało ogromnego nakładu pracy społeczników zaangażowanych w szkole, którzy spotykali się na zebraniach cztery razy w roku, aby omawiać sprawy związane z prowadzeniem szkoły. W okresie świątecznym po raz pierwszy zorganizowali oni dla dzieci uroczystość Świętego Mikołaja rozpoczynając tradycję, która trwa aż do dziś. Zaangażowani rodzice wydawali także raz na kwartał komunikaty szkolne i organizowali dwa razy w roku zabawy, jesienną i karnawałową.

W związku z rosnącą liczbą chętnych do podejmowania nauki, lokal „Homefield Social Club” nie spełniał potrzeb szkoły. Zdecydowano o przeniesieniu polskiej szkoły do szkoły St Gregory’s przy Woodville Road, Ealing W5. Na pierwszym walnym zebraniu w St. Gregory’s w 1953 roku, rodzice pod przewodnictwem Ireny Bór-Komorowskiej zdecydowali, aby polska szkoła była pod patronatem Polskiej Macierzy Szkolnej. Niestety zostało to rozwiązane już po dwóch latach.

W 1955 roku powstał pierwszy oficjalny Komitet Rodzicielski, którego prezesem został Jerzy Maramaros. Dwa lata później Pan Kuźnicki założył bibiliotekę szkolną, która istnieje do dnia dzisiejszego, pomagając w pracy pedagogicznej i promując polską literaturę. Przez następne osiem lat szkoła bardzo się rozwinęła, a ilość uczniów szybko wzrosła.W roku szkolnym 1960/1961 szkoła została przeniesiona po raz drugi, tym razem do „Grange School” przy Church Place W5. Na początku lat sześćdziesiątych do szkoły uczęszczało 170 uczniów, uczonych przez dziewięciu nauczycieli w siedmiu klasach. W tym czasie rozpoczęto stopniowe przygotowania do tak zwanej „małej matury z języka polskiego” na poziomie angielskiego „Ordinary Level”.

rozkwit (1).jpg

Okres rozkwitu szkoły

W 1963 roku nastąpiła ponowna afiliacja z Polską Macierzą Szkolną. W latach 1964/1965 kierownictwo przejął Ludwik Kazimierz Tangl. Rok później z powodu stale rosnącej liczby uczniów, szkoła została przeniesiona do „Ealing Grammar School” na Ealing Green. Rozpoczął się wówczas okres rozkwitu szkoły. W 1965 roku uczęszczało do niej już 260 uczniów pobierających naukę w 11 klasach. Wzrosła liczba zdających „małą maturę z języka polskiego”. W szkole organizowano występy, akademie, wycieczki i zawody sportowe. W ramach zajęć lekcyjnych odbywały się lekcje tańca, które przybliżały dzieciom narodowe tańce polskie. Dwa razy w roku, w okresie zimowym i wiosennym, organizowano kostiumowe poranki sceniczne.

W 1967 roku do grona pedagogicznego dołączył jako nauczyciel śpiewu Jacek Rumun. Na lekcjach śpiewu wyłonił się pierwszy chór 46 „słowików”. Inauguracyjnym występem chóru poza szkołą była Akademia Trzeciomajowa, którą zorganizowała Polska Macierz Szkolna w Westminster Cathedral Hall w 1968 roku.

Od początku swego istnienia, szkoła znana była jako Szkoła Przedmiotów Ojczystych. Dopiero w roku szkolnym 1967/1968 ówczesny Prezes Koła Rodzicielskiego Jerzy de Berg zaproponował, aby szkoła przyjęła imię Tadeusza Kościuszki, co jeszcze bardziej podkreśliło jej więź z polską historią i tradycjami.

W latach siedemdziesiątych do szkoły uczęszczało od 400 do 450 uczniów w 20 klasach. Chór szkolny pod kierownictwem Jacka Rumuna odnosił kolejne sukcesy. Uczniowie śpiewali na uroczystościach szkolnych, a także rozwijali swoją sławę na terenie całego Londynu, występując na obchodach świąt narodowych i uroczystościach patriotycznych.

W roku szkolnym 1970/1971 szkoła obchodziła swoje dwudziestolecie. Młodzież przygotowała inscenizację noweli Marii Dąbrowskiej „Marcin Kozera”. W latach siedemdziesiątych do pracy nauczycielskiej przyszli po raz pierwszy absolwenci szkoły. Wprowadzono również nagradzanie młodzieży pucharami za wyjątkowe osiągnięcia w nauce. Rozpoczęto organizowanie wycieczek do Instytutu Polskiego i Muzeum im. Generała Sikorskiego. Dzieci uczestniczyły w konkursach międzyszkolnych, a za „Konkurs Kopernikowski” szkoła otrzymała dyplom wyróżnienia od Polskiej Macierzy Szkolnej. Młodzież zajmowała się redagowaniem 14-to stronnicowej gazetki, która wydawana była dla uczniów polskiej szkoły.

Podczas ferii zimowych i wielkanocnych odbywały się podwieczorki i zabawy dla dzieci. Obchodzono także święta religijne połączone z modlitwami – święto Chrystusa Króla i święto Matki Boskiej Gromnicznej. Wielkim wydarzeniem były dni sportu na Popes Lane „Playing Field”, w których czynny udział brali uczniowie, rodzice, nauczyciele, a nawet i dyrekcja. Po pewnym czasie dni sportu zamieniono na turnieje siatkówki harcerskiej wszystkich polskich szkół w Londynie.

Lata siedemdziesiąte przyniosły zmianę statutu regulującego prowadzenie szkoły, zakup nowoczesnego jak na tamte czasy sprzętu technicznego, jakim były powielacz i przeźrocza. Komitet rodzicielski i grono pedagogiczne spotykali się na dorocznym opłatku i święconym. W 1975 roku szkoła obchodziła kolejny jubileusz, tym razem 25-lecia. Na uroczystej akademii przedstawiono inscenizację „Ody do Młodości” Adama Mickiewicza. Przygotowano także historię Polski średniowiecznej w aktach i wystawę. Z okazji 25-lecia szkoła zmieniła swój emblemat.

W lutym 1981 roku cała szkoła wzięła udział w marszu do Katedry Westminster, gdzie odprawiona została inauguracyjna Msza Święta Międzynarodowego Roku Młodzieży Polskiej. W marcu 1982 roku szkołę odwiedził biskup Szczepan Wesoły. W kolejnym roku szkolnym otworzono „zerówkę” dla najmłodszych dzieci, które przygotowywały się do podjęcia nauki w pierwszej klasie. Lata 1985/1986 pod kierownictwem Magdaleny Tangl, to kolejny jubileusz szkoły 35-lecia istnienia. Uroczyste świętowanie odbyło się w POSK-u. Pokazano tam prace dzieci oraz przedstawiono występy indywidualnych klas.

Początek lat dziewięćdziesiątych przyniósł zamianę egzaminu „O level” na GCSE. Uczczono również czterdziestą rocznicę istnienia szkoły wydaniem jednodniówki. Odbył się bal połączony z występami Zespołu „Żywiec”. Zaprojektowano także nowy emblemat szkolny. Ksiądz biskup Szczepan Wesoły odprawił Mszę Świętą, a dzieci przygotowały występ.

Przez kolejne lata liczba uczniów ponownie wzrosła i szkoła przeniosła się tym razem do szkoły „Twyford Church of England School”. W roku szkolnym 1993/1994, kierownictwo objęła Alicja Harasimów. W 1995 roku przedłużono czas trwania lekcji o 15 minut, wprowadzono klasowe wywiadówki i zaangażowano byłych uczniów na asystentów nauczycieli w młodszych klasach.

W końcu lat dziewięćdziesiątych szkołę odwiedził burmistrz Ealingu, a potem lokalny poseł do izby gmin. Szkoła brała udział w świętowaniu „Tygodnia Polskiego” na Ealingu. Dwa razy w roku organizowano wyjazdy do „Teatru Syrena” na przedstawienia dla najmłodszych. Wspierano również cele charytatywne jakimi były świąteczna pomoc dla dzieci przewlekle chorych w Polsce oraz pomoc dla dzieci chorych na raka.

Uczniowie wygrywali konkursy wiedzy i czytania oraz zdobywali nagrody w konkursach historycznych. Dzieci i rodzice zbierali kupony „Tesco”, które wymieniono na ekwipunek techniczny dla potrzeb szkoły.

Smiling Student

Nowa era w dziejach szkoły

Na przełomie 2000/2001 szkoła doczekała się złotego jubileuszu 50-lecia. Koło Rodzicielskie z Prezesem Ryszardem Kurasiem na czele przygotowało wiele imprez, aby uczcić ten wyjątkowy rok. Zorganizowano wystawę, bal charytatywny oraz podniosłą akademię uświetnioną występem chóru szkolnego pod przewodnictwem Iwony Chrościelewskiej. W dniu 20 stycznia 2001 roku w Ealing Abbey odprawiona została koncelebrowana Msza Święta przez Jego Ekscelencję Księdza Arcybiskupa Szczepana Wesołego. W trakcie tej wzruszającej mszy poświęcono sztandar szkolny, który z inicjatywy Krzysztofa de Berg został ufundowany przez grupę rodziców. W liturgii uczestniczyło ponad 1000 osób z Prezydentem Rzeczypospolitej na uchodźctwie Ryszardem Kaczorowskim na czele.

Na prośbę uczniów klas gimnazialnych za staraniem Alicji Harasimów, w roku szkolnym 2001/2002 rozpoczęto kurs A level, tak zwanej „dużej matury“ z języka polskiego. W tym czasie uczniowie reprezentowali szkołę na polskich uroczystościach patriotycznych pod Pomnikiem Katyńskim i Pomnikiem Lotnika, a także na Mszach Świętych z okazji obchodów świąt narodowych.

W latach 2002/2003 liczba uczęszczających do szkoły doszła do 503 uczniów i w następnym roku 2003/2004 po raz kolejny szkoła przeniosła swą siedzibę do szkoły St. Benedict’s przy Eaton Rise, gdzie znajduje się do dziś. W roku szkolnym 2004/2005 Prezesem został Andrzej Rumun. Po 42 latach pracy nauczycielskiej Kierowniczka Szkoły Alicja Harasimów przeszła na emeryturę i w tym czasie kierownictwo objęła Joanna Paszkiewicz. W rok później obowiązki kierowniczki przejęła Renata Chudzik.

Nowa sytuacja polityczna w kraju i wstąpienie Polski do Unii Europejskiej otworzyły nowe możliwości i zwiększyły zainteresowanie działalnością szkoły. Nowe pokolenie rodziców, tak samo energicznie jak ich poprzednicy, włączyło się do pracy, budując na silnych fundamentach powojennej emigracji.

Przed Zarządem Koła Rodzicielskiego pojawiły się nowe wyzwania, które zostały narzucone przez zmieniające się przepisy dotyczące odpowiedzialności w pracy z dziećmi. Sytuacja ta spowodowała, że na zarząd spadły nowe obowiązki, których wykonanie wprowadziło szkołę w kolejne milenium. W 2006 roku postanowiono zarejestrować szkołę jako organizację charytatywną. Zatwierdzono nowy statut, aby podporządkować się wymogom prawnym w działalności szkoły. Członkowie zarządu napisali polisy dotyczące różnych dziedzin prowadzenia szkoły zgodnie z wymogami, jakie zaistniały w Wielkiej Brytanii. Wprowadzono także umowy o pracę na podstawie nowych praw zatrudnienia. Mimo, że szkoła funkcjonuje tylko cztery godziny w sobotę, to nadal podlegała i stosowała się do wszelkich wymogów prawnych dotyczących wszystkich szkół, które prowadzą zajęcia przez cały tydzień.


W nowym tysiącleciu założono stronę internetową szkoły, wprowadzono nowy regulamin i usprawniono administrację szkolną. Do biblioteki, którą przeorganizowała Małgorzata Radomska, zakupiono nowe książki, taśmy video i płyty DVD oraz sprzęt techniczny. Wymieniono również większość podręczników szkolnych. Zainicjowano także nową imprezę intelektualno-towarzyską „Quiz Night“, której celem było zbieranie dodatkowych funduszy na potrzeby szkoły. Nadal kontynuowano dawne tradycje jak: organizowanie Świętego Mikołaja dla dzieci, opłatek z gronem pedagogicznym, świąteczne kiermasze ciast, coroczne BBQ w Fawley Court i wyjazdy do teatru.


Szkoła brała czynny udział w konkursach międzyszkolnych, w których nasi uczniowie zdobywali nagrody i wyróżnienia. Pani Kierowniczka Renata Chudzik zadbała o zapewnienie szkoleń dla nauczycieli, które odbywały się co najmniej dwa razy w roku. Uczniowie brali udział w obchodach świąt narodowych i uroczystościach patriotycznych. Krzysztof de Berg podjął się prowadzenia interesujących prelekcji historycznych, opieki nad pocztem sztandarowym i czuwania nad młodzieżą, która co roku zwiedza Instytut Polski i Muzeum im. Generała Sikorskiego.


Nauczyciele wraz z młodzieżą organizowali akademie, jasełka i konkursy czytania. W 2008 roku wsparto cel charytatywny, jakim była budowa pomnika „Polskich Sił Zbrojnych“ w National Memorial Arboretum koło Lichfield. 29 kwietnia 2010 roku w Katedrze Westminster przedstawiciele szkoły wraz z pocztem sztandarowym uczestniczyli w żałobnej Mszy Świętej w intencji tragicznie zmarłych w katastrofie lotniczej w Smoleńsku.


Ostatnie lata przyniosły również wspaniałe wyniki egzaminów GCSE i A-level. Zarówno szkoła, jak i indywidualni uczniowie, otrzymali listy gratulacyjne i wyróżnienia z AQA za najlepsze wyniki w całej Anglii.

W roku szkolnym 2009/2010 intensywnie rozpoczęto przygotowania do uczczenia sześćdziesiątej rocznicy powstania szkoły. W rok jubileuszowy włączono uroczystości koncelebrowanej Mszy Świętej, wystawę dziejów szkoły, koncert, okolicznościową publikację oraz „Wielki Bal 60-lecia“. Wprowadzono rownież nowy emblemat szkolny, oparty na oryginalnym emblemacie z lat 70-tych, oraz motto szkolne “Pamiętajmy, pielęgnujmy, przekazujmy”. W pierwszym dniu nowego roku szkolnego wszyscy uczniowie i pracownicy szkoły otrzymali pamiątkowy znaczek przygotowany specjalnie na okazję jubileuszu.


Szkoła wciąż się rozwija i w obecnym roku szkolnym 2022/23 liczy 560 uczniów. Możemy być dumni z rozwoju naszej szkoły i z osiągnięć naszych uczniów na przestrzeni ostatnich 70 lat. Ze skromnych poczatków szkoły, dzięki pracy pokoleń kierowników, nauczycieli i rodziców, staliśmy się jedną z największych polskich szkół w Europie. Nadal dbamy o rozwój szkoły oraz zapewniamy naszym uczniom i nauczycielom jak najlepsze warunki do osiągania kolejnych sukcesów. W zarysie historii nie sposób wymienić wszystkich, dzięki pracy których szkoła tak się rozwinęła przez ponad 70 lat istnienia. Jednak pamiętamy, pielęgnujemy i przekazujemy, ogromnie doceniając wkład osób związanych z naszą szkołą.

bottom of page